PHẬT

PHẬT 

Phật là người có thật,

Sa-ky-a-mu-ni.

Mà phiên ra âm Hán

Thành Thích Ca Mâu Ni.

 

Ngài xuất thân giàu có,

Thông minh, con đức vua

Xứ Ca Tỳ La Vệ

Thuộc Ấn Độ ngày xưa.

 

Ngài rời bỏ cung diện,

Tìm học Đạo khắp nơi,

Quyết tâm cứu nhân loại

Khỏi đau khổ kiếp người.

 

Sau sáu năm khổ luyện

Qua nhiều phép thực hành,

Ngài giác ngộ, hiểu hết

Vũ trụ và nhân sinh.

 

Năm mươi năm sau đó,

Cho đến tuổi tám mươi,

Tức khi Ngài nhập tịch,

Ngài đã đi khắp nơi

 

Để truyền đạt tư tưởng

Và giáo lý của mình.

Về sau lời Ngài dạy

Được chép lại thành Kinh.

 

*

Phật nghĩa là Giác Ngộ.

Tiếng Phạn là Buddha.

Luôn là một Đạo lớn

Xưa nay ở nước ta.

 

Đây là hệ tư tưởng,

Triết học và hiện sinh,

Giúp con người thoát khổ,

Sống an lạc, yên bình.

 

Đúng nghĩa, chùa - trường học.

Kinh là sách giáo khoa.

Nhà sư là thầy giáo.

Không lễ lạt rườm rà.

 

Trò, những người đi lễ,

Đến chùa để nghe thầy

Giảng lại lời của Phật,

Không xin xỏ, cầu may.

 

Sư không phải thần thánh,

Không có quyền năng nào

Để ban phước, giải hạn

Cho chúng sinh đồng bào.

 

Tiếc, giờ nhiều sư xấu,

Nhất là sư đảng viên.

Làm hoen ố cửa Phật,

Chỉ tìm cách moi tiền.

 

*

Sách liên quan đến Phật,

Xuất bản xưa và nay,

Cả Kinh, Luật và Luận,

Phải đến nghìn pho dày.

 

Tuy nhiên, giáo lý Phật

Tóm lược trong một bài,

Là bài Tứ Diệu Đế

Được thuyết giảng khi Ngài

 

Vừa thông tuệ, Giác Ngộ

Sau bốn mươi chín ngày

Không ăn và không ngủ

Thiền định dưới gốc cây.

 

Tứ Diệu Đế có nghĩa

Bốn Chân Lý Diệu Kỳ.

Là Khổ - Tập - Diệt - Đạo.

Vậy ý Phật nói gì?

 

Khổ - chân lý thứ nhất.

Rằng đời là khổ đau.

Đã làm người là khổ.

Người nào cũng như nhau.

 

Sinh Lão Bệnh và Tử,

Bốn sự đau kiếp người.

Hãy dũng cảm đón nhận,

Không than thân trách trời.

 

Chân lý tiếp là Tập.

Phật nói về nguyên nhân

Dẫn đến mọi đau khổ

Của chúng ta, người trần.

 

Trong đó nguyên nhân chính,

Theo Phật, vì chúng sinh

Ngộ nhận về hạnh phúc,

Quá chiều thân xác mình.

 

Thứ ba là Diệt Đế.

Nói về diệt khổ đau.

Khi tham ái tận diệt

Cũng là lúc bắt đầu

 

Niềm hạnh phúc viên mãn.

Tâm thức được bình an.

Không vương vấn đau khổ,

Thanh tịnh chốn Niết Bàn.

 

Cuối cùng là Đạo Đế.

Đạo, tiếng Việt là đường.

Con đường đưa nhân loại

Thoát buồn khổ, đau thương.

 

Đó là Bát Chính Đạo

Giúp tất cả chúng sinh

Đạt được tâm giác ngộ,

Thoát khỏi vòng Vô Minh.

 

Ngộ được Tứ Diệu Đế

Và Tứ Vô Lượng Tâm

Là ta gần thành Phật,

An lạc và cao tầm.

 

*

Khi nói ta tu Phật

Là ta tu sửa mình

Qua suy nghĩ, hành động

Đúng đắn và quang minh.

 

Tu Phật không nhất thiết

Phải niệm Phật hàng ngày,

Cúng dường và bố thí,

Tụng kinh và ăn chay.

 

Tu là để giác ngộ,

Thoát khỏi vòng vô minh.

Không chỉ tìm đến Phật,

Mà tìm lại chính mình.

 

Tìm lại cái đã mất,

Cái thiện bị lãng quên.

Tìm cái tâm, cái tĩnh

Để tâm hồn bình yên.

 

Để không vì chuyện vặt

Mà quát tháo váng nhà.

Không vì chút thua thiệt

Mà buông lời xấu xa.

 

Tu Phật được gói gọn

Trong ba chữ, đó là

Giữ được Giới - Định - Tuệ,

Trong chùa hoặc ở nhà.

 

Giới là tuân Ngũ Giới

Năm điều cấm - Sát Sinh,

Ăn cắp, và nói dối,

Uống rượu và ngoại tình.

 

Định - làm tâm yên tĩnh

Bằng thiền định hàng ngày.

Luyện thở đều, thư giãn,

Thả lỏng chân và tay.

 

Tuệ là biết quan sát

Về thế giới xung quanh.

Biết suy nghĩ đúng đắn

Về cái Ác, cái Lành.

 

Về cái Thật, cái Ảo,

Cái Thường, cái Vô Thường

Và bao trùm tất cả

Là Tình Yêu, Tình Thương.

 

Thái Bá Tân

* Photo: Net