Không ai giống .. ai

KHÔNG AI GIỐNG .. AI

Người học thức, tức là người thà biết ít ...mà thật biết những gì mình biết, còn những gì mình không biết, thì cũng biết rõ là mình không biết. 

“Không có sự dốt nát nhục nhã gì bằng tin tưởng rằng mình đã biết, trong khi mình chưa biết”. 

Văn hóa là một vấn đề thuộc phẩm, chứ không phải thuộc lượng. Tuy nhiên, càng biết rộng càng hay, càng biết sâu càng quý. 

Một cái học về bề rộng mà kém về bề sâu, là một cái học nông nổi phù phiếm. 

Một cái học về bề sâu nhưng kém về bề rộng, là một cái học câu chấp hẹp hòi. 

Cả hai đều là thiếu sót cả. Có được một cái học rộng rãi thì tránh được nạn thiên kiến chấp nhất. 

Có được một cái học chuyên môn thì cái học của mình mới biến thành thực dụng. 

Điều hòa được cả hai lối học ấy, là thực hiện được mức cao nhất của công trình văn hóa của mình.

Đọc sách và biết đọc sách rất cần, nhưng chính mắt thấy tai nghe, biết nhìn xem và quan sát, biết suy nghĩ và phê bình những sự việc chung quanh ta hằng ngày lại càng cần hơn. 

Cái lợi của sách là giúp cho mình suy nghĩ, chứ không phải suy nghĩ thế cho mình.

Học khoa học và triết học rất cần, nhưng đào tạo cho mình một tinh thần khoa học và triết học lại càng cần hơn.

Mỗi người, tùy khả năng, tùy phương tiện, tùy tính khí, tùy khuynh hướng… phải biết tự mình tìm thấy một phương pháp thích ứng cho riêng mình.

“Không ai bắt chước ai được, vì không ai giống ai cả”. 

Socrate nói rất chí lí : 

“Tôi không dạy ai được cả, tôi chỉ khêu gợi mà thôi”.

Học cũng như ăn. Tuy là cần thiết nhưng không phải món ăn nào cũng hợp cho tất cả mọi người. 

Có kẻ ăn mau tiêu, có người ăn lâu tiêu: sức tiêu hóa của mỗi người mỗi khác. Lớn ăn khác, nhỏ ăn khác; mạnh ăn khác, đau ăn khác; ở xứ nóng ăn khác, ở xứ lạnh ăn khác. 

Có phương pháp học, lợi cho người này, nhưng không lợi cho người kia. Ai đã từng đi dạy học đều biết rằng, phương pháp dạy phải tùy từng cá nhân mà áp dụng. 

Nhà giáo dục phải như người trồng cây. Cho nên người Tây phương đã dùng chữ “culture" ( có nghĩa đen là trồng trọt ) để chỉ về văn hóa. Mỗi loại cây đều có những nhu cầu khác nhau, cần sự chăm nom săn sóc khác nhau.

Theo Thu Giang Nguyễn Duy Cần