Đánh chắc, tiến chắc

“Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh”

- Hồ Chủ Tịch -


ĐÁNH CHẮC, TIẾN CHẮC


Trong chiến dịch Điện Biên Phủ và có lẽ trong suốt cuộc đời cầm quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, quyết định thay đổi phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” được coi là quyết định khó khăn nhất - như chính ông cũng từng thừa nhận. Quyết định đó thể hiện tư duy quân sự sắc sảo, bản lĩnh của người cầm quân; nhưng đồng thời cũng là biểu hiện của sự thấm nhuần tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh về “đánh chắc thắng;” thể hiện tính nhân văn của một vị tướng “dĩ công vi thượng,” luôn biết đề cao vai trò của tập thể, tôn trọng ý kiến của tập thể vì lợi ích chung.
Ngày 12/1/1954, Khi Tướng Giáp đến sở chỉ huy thì được biết phía ta và cố vấn đã thống nhất sẽ nổ súng mở màn chiến dịch vào ngày 20/1, với phương châm là “Đánh nhanh giải quyết nhanh” trong vòng 3 đêm 2 ngày. Lúc này, dù chưa đồng tình với cách đánh nhanh nhưng tại hội nghị phổ biến nhiệm vụ, Chỉ huy trưởng Võ Nguyên Giáp vẫn ân cần căn dặn mọi điều để cán bộ biết phương hướng khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ theo phương hướng kế hoạch đã phổ biến. Còn ông xác định cần tiếp tục suy nghĩ để nắm chắc tình hình thực tế hơn nữa và tìm thêm những yếu tố có thể dẫn đến giành thắng lợi bằng cách đánh nhanh hay không. Điều Đại tướng trăn trở không chỉ vì những lời Chủ tịch Hồ Chí Minh dặn : “Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh”. mà còn vì trách nhiệm trước xương máu của chiến sỹ. Ba phần tư lực lượng cơ động chiến lược của Bộ Thống soái đã dồn lên chiến trường. Nếu chiến dịch không thắng, hơn bốn đại đoàn chủ lực bị thương vong lớn thì tiền đồ cuộc kháng chiến sẽ ra sao, vị thế của đoàn ngoại giao ta tại Geneva sẽ thế nào!
Những băn khoăn này được Ông thể hiện trong hồi ký: “Từ hội nghị Thẩm Púa tới khi đưa pháo vào trận địa đối với tôi là một thời gian rất dài. Nhiều đêm thao thức. Suy tính, cân nhắc rất nhiều lần, vẫn chỉ tìm thấy rất ít yếu tố thắng lợi. Tôi căn dặn các phái viên đi nắm tình hình, thấy bất cứ điều gì đáng chú ý đều phải báo cáo kịp thời. Mọi người đều phản ánh tinh thần chuẩn bị chiến đấu rất cao của cán bộ, chiến sỹ. Đại đoàn trưởng 312 Lê Trọng Tấn nói với tôi trong quá trình chiến đấu, sẽ phải đột phá liên tục ba lần mới vào được trung tâm. Nhưng đây chỉ là sự tính toán công việc phải làm. Đại đoàn trưởng 308 Vương Thừa Vũ, đảm nhiệm mũi thọc sâu, hoàn toàn giữ im lặng. Sang ngày thứ chín, hai ngày trước khi nổ súng, đồng chí Phạm Kiệt, Cục phó Cục Bảo vệ, theo dõi việc kéo pháo ở phía Tây, đề nghị gặp tôi qua điện thoại. Anh Kiệt nhận xét: “Pháo của ta đều đặt trên trận địa dã chiến, địa hình rất trống trải, nếu bị phản pháo hoặc máy bay đánh phá sẽ khó tránh tổn thất. Một số pháo vẫn chưa kéo được tới trận địa... đề nghị anh cân nhắc.."
Tướng Phạm Kiệt là một vị tướng quân nổi tiếng ngay thẳng quê Quảng Ngãi, Ông là người chỉ huy chủ chốt, phụ trách quân sự của cuộc khởi nghĩa Ba Tơ. Đó là người thực sự có kinh nghiệm chiến trường, có sự nhạy cảm quân sự rất cao. Chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nó rằng: “Chú Kiệt là người dám nói thẳng, nói thật… Bác cần nghe những thông tin như thế!”.
Tướng Giáp kể lại: “Anh Kiệt đã đến tận nơi kiểm tra trận địa pháo binh, phát hiện sự nguy hiểm bố trí pháo binh dã chiến tại một địa bàn tương đối bằng phẳng… Bản thân tôi thì đang khẩn trương theo sát tình hình củng cố của địch và suy nghĩ về quyết định thay đổi phương châm. Chính lúc đó thì nhận được ý kiến của anh Kiệt qua điện thoại. Anh trình bày vắn tắt tình hình và là người duy nhất lúc đó đã đề nghị tôi xem xét lại kế hoạch “đánh nhanh” chỉ có Kiệt mới dám nói câu đó!”. Và chỉ có Tướng Giáp mới nghe và xác định ngay đó là một ý kiến chính xác.
Phải hình dung, giữa chiến trường Điện Biên Phủ với địa hình vô cùng phức tạp, lại thêm máy bay Pháp quần thảo liên tục - kéo được pháo vào trận địa là cả một kỳ công của bộ đội ta. Khi pháo đã yên vị vào trận địa, thì lại phải kéo pháo ra, và bố trí lại toàn bộ trận địa. Nhưng quan trọng hơn quyết định này sẽ thay đổi toàn bộ phương án tác chiến. Cần phải biết, lúc đó, bên cạnh Bộ chỉ huy chiến dịch của Tướng Giáp còn có sự hiện diện của những cố vấn Trung Quốc. Và “đánh nhanh, thắng nhanh” chính là quan điểm chiến lược của họ. Thay cả một phương án thực hiện chiến dịch trong điều kiện sắp diễn ra như thế là điều quá lớn.
Nhưng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đã nghe ra, đã nhận ra, và đã quyết thay đổi hẳn phương châm tác chiến. Ông nhớ lại:“Ngày hôm đó (tức 26.1.1954), tôi đã có một quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời chỉ huy của mình, đó là thay đổi phương châm tác chiến: Từ đánh nhanh, thắng nhanh sang đánh chắc, tiến chắc”. Từ dự kiến trận đánh chỉ diễn ra trong 2 đêm 3 ngày đến một chiến dịch gian khổ, kiên trì, bền gan, nhưng vững chắc, diễn ra trong suốt 54 ngày đêm.
Sau khi lùi thời gian mở màn chiến dịch đến ngày 25-1-1954, rồi lùi thêm một ngày đến 26-1 với lý do khó khăn trong việc kéo pháo vào, đến sáng ngày 26-1, Đại tướng - Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp - đã nêu rõ quyết định của mình: tạm hoãn cuộc tiến công, kéo pháo ra, thu quân về vị trí tập kết, chuẩn bị lại từ đầu để đánh theo phương châm “Đánh chắc tiến chắc”.
Thay đổi phương châm tác chiến từ “Đánh nhanh giải quyết nhanh” sang “Đánh chắc tiến chắc” được coi là sự kiện kịch tính nhất trong lịch sử cuộc kháng chiến chống Pháp, điều mà tướng Giáp gọi là “quyết định khó khăn nhất.”
Và chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ đi tới thắng lợi cuối cùng cũng chính từ bước ngoặt quan trọng này..Vinh quang này đã phải trả bằng nhiều sinh mạng . Những ngọn đồi cứ điểm của quân Pháp như đồi A1, Him Lam, Độc Lập…không chỉ đi vào lịch sử mà còn là những nghĩa trang của bao người con đất Việt.



- st -